De Business model generatie

Deze tijden van crisis zijn voor de echte ondernemende creativeling juist de jaren om voor zichzelf te beginnen. Misschien zijn we in 2020 wel allemaal ZZP’ er. Maar hoe te beginnen? En wat verkoop ik nu eigenlijk? Mijn uren? Een product? Een workshop?

Voor veel ZZP’ers is dat pas iets waar ze later aan denken. Ook voor andere mensen met ideeën is het businessmodel vaak niet het uitgangspunt. In mijn dagelijkse werk als adviseur voor innovatieprojecten merk vaak dat een Uitvinder zijn idee heeft, en het maar moeilijk vindt om dat te toetsen.

Wat kun je daar als Facilitator nu in betekenen? Wel best veel. Er zijn vele manieren om in een workshop een businessmodel te ontwikkelen. In deze blog bespreek ik mijn favoriete model.

Alexander Osterwalder heeft het Business Model Canvas ontwikkeld. In 9 vlakken worden de belangrijkste elementen voor een business model uit ééngezet. Wat is de Waarde propositie, Wat zijn de Sleutelpartners, activiteiten, resources, klantensegmenten, -relaties en -kanalen. En daaronder: wat zijn de inkomstenstromen en kostenstructuren.

Om een concreet voorbeeld te geven uit het boek van Osterwalder. Toen Lego door klanten ontworpen kits ging maken, kwam er nieuwe waardepropositie, met nieuwe flexibele kits. Hierdoor ontstonden er nieuwe klantenrelaties en een gemeenschap van bouwers, en werden nieuwe inkomsten stromen gegenereerd. De kosten van de fabriek moesten flexibel worden gemaakt. Klanten worden zelf Sleutelpartners. Het kanaal dat dit mogelijk maakt is een nieuwe website.

Zie dit filmpje voor een verdere beschrijving van het model. Het boek is te koop in onze boekwinkel.

Voor de facilitator zijn er verschillende invalshoeken. Zo kan je bijvoorbeeld 3 groepen vanuit een ander punt laten starten: de klanten kant, de aanbod kan of de waardepropositie. Of je begint bij de inkomstenstromen. Vier keer krijg je dan een ander businessmodel, en dat kan dan als startpunt dienen voor een goede discussie.

Een ander beginpunt is om eerst te kijken naar het verhaal van de ondernemer, zijn ‘story’. Door dat vervolgens te ontleden krijg je een aantal elementen (eventueel visueel) die vervolgens in de verschillende vlakken te verdelen zijn.

Na een aantal modellen te hebben gecreëerd is het nuttig om ze te gaan onderzoeken. Je kan bijvoorbeeld diverse scenario’s laten maken, en wat voor invloed dat heeft op het model. Een ander idee is om te kijken naar de omgeving: wat zijn de belangrijkste trends, wat zijn krachten in de branche (concurrentie), de krachten in de markt en die van de macro economie.

Ook is het interessant om te kijken of bijvoorbeeld voor alle klanten hetzelfde model geld. En heeft het model nog interessante bijproducten. Amazon is hier een mooi voorbeeld van. Ze ontdekten dat ze hun servers voor hun winkel ook konden gebruiken om ruimte op de server te verhuren. Andere invalshoeken zijn een duurzaamheidsinvalshoek (welke invloed heeft mijn proces op de wereld) of te kijken naar bepaalde afdelingen (infrastructuur management, klantrelatie, productinnovatie). Een model kan ook multisided zijn, wanneer de ene klant (bv een bezoeker), waarde heeft voor de andere (een adverteerder).

Vervolgens is het goed om het businessmodel te evalueren. Per vlak kan je een Swot-analyse (Sterkte, Zwakte, Kansen, Bedreigingen) houden. Hierdoor jij of de ondernemer zien hoe robuust het model is.

Daarnaast is het goed om met de ondernemer te kijken naar de strategie. Kim en Mauborgne hebben hiervoor bijvoorbeeld de Blue Ocean Strategy. Hier bij gaat het om het Elimineren van factoren die eigenlijk achterhaald zijn, het terugdringen van factoren die tegenwerken, het verheffen van factoren tot boven de industriestandaard en het creëren van nieuwe factoren.

Het standaard voorbeeld hiervan is het Cirque du Soleil.  Dit Canadese concern bracht een unieke combinatie van circus en ballet op de markt en elimineerde tegelijkertijd ook kosten uit het traditionele circus, zoals de circusdieren en de sterartiest.

Het boek dat Osterwalder hierover heeft geschreven is zeer de moeite waard en biedt veel inspiratie. Het is hier te koop. Het model zelf is gratis te downloaden op zijn site. Hier is ook een community om van elkaar te leren.

Wat hebben jullie voor businessmodel?

(boek te koop in onze boekwinkel)