Wat mocht, wat mag, what’s next – ‘Soms grappig, soms  beklemmend’

GESCHIEDENIS

In eerste deel beschrijft reclamegoeroe Schreurs de geschiedenis van de reclame, met de focus op de tweede helft van de vorige eeuw. Hij doet dit aan de hand van de reclame codecommissie, initiatiefnemer van het boek. Hij laat zien hoe de commissie in eerste instantie vooral de fabrikanten tegen elkaar beschermde, door het tegengaan van vergelijkende reclame.

Laten krijg de commissie meer te maken met zaken als consumentenrechten, valse claims van fabrikanten, de veranderende goede zeden en politieke uitingen. Het aantal klachten neemt ook toe, mede door het bereikbaarder worden van de commissie.

De meeste klachten gaan niet over eerder genoemde zaken, maar over gewone gebruiksproducten als wasmiddelen en later maandverbanden. Deze moeten het hebben van de herhaling, wat de irritatie opwekt.

PAARSE KROKODIL

Maar er zijn natuurlijk ook hoogtepunten, met name de grappige reclames als ‘Even Apeldoorn bellen’. Ook zijn er reclames als de Paarse Krokodil van een verzekeraar, die uiteindelijk symbool worden voor gekmakende bureaucratie. Hoogtepunt is voor Schreurs de exposite over reclame in 2010 die hij mag organiseren. Mensen die gaan betalen om reclames te bekijken. Het moet niet gekker worden.

Dat het nog veel gekker zou worden, beschrijft volkskrantjournaliste en podcastmaakster Doortje Smithuijsen in het essay dat het tweede deel van het boek vormt. De mens begint zich met de acceptatie van de reclame en de opkomst van sociale media ook steeds anders te gedragen ten opzichte van de reclame.

INFLUENCERS

Waar mensen reclame vroeger lastig vonden, zijn ze tegenwoordig vaak zelf de verspreiders ervan (like! deel!). Of ze worden de maker ervan, als influencer. Vaak in ruil voor een gratis product. Niemand die dit leest zal ervan opkijken.

Maar de betaalde influencer die producten showt is niet het eindstation. Jongeren die ervan dromen om influencer te worden, en gaan aan de lsag zonder dat ze producten krijgen. Dat maakt hen immers geloofwaardiger voor hun volgers.

Smithuijsen beschrijf een meisje van 4 met een LOL-bal op een boot in Indonesië. Eerst denkt ze dat het meisje aan het spelen is, maar later heeft ze het door. Het meisje gebruikt de LOL-bal (een plastic surprise-ei) om vloggertje te spelen. Elke keer dat ze hem open maakt, oefent ze het maken van een unboxingvideo.

In hun boek Wat mocht, wat mag, what’s next belichten Smithuijsen en Schreurs de reclamewereld van verschillende kanten. Soms is dat grappig, soms is dat beklemmend. De reclame zit inmiddels in ons hoofd, en in onze dromen. De beide helften vullen elkaar ook op knappe wijze aan. Het boek legt niet zozeer uit hoe marketing werkt, maar je zal volgende keer toch anders naar die laatste Rolo kijken.