Design voor VIPs

”Most people make the mistake of thinking design is what it looks like,’‘ zei Steve Jobs, ”People think it’s this veneer — that the designers are handed this box and told, ‘Make it look good!’ That’s not what we think design is. It’s not just what it looks like and feels like. Design is how it works.”

In eerdere blogs over Service Design hebben we al gezien hoe technieken uit industrieel ontwerp steeds meer  in het veld van dienstenontwerp komen. Met behulp van gedegen onderzoek naar de context en prototyping kunnen veel terrein vernieuwd worden. Aan de andere kant worden daarmee ontwerpers steeds meer facilitators.

Paul Hekkert en Matthijs van Dijk, professoren aan de TU Delft,  zijn hierop ingesprongen met hun boek VIP; Vision in Design, a guidebook voor innovators. Hierin bespreken ze hun manier van omgaan met de behoefte van eindgebruiker en klant. En deze stappen zouden zo maar als processtappen voor veel meer processen, of onderdelen van workshops kunnen gelden.

Van Dijk werkt in zijn bedrijf KVD/Reframing studio met deze methode. Zij noemen het Reframing. Het meest bekende project van hen is de Kiosk op het NS Statin. Deze kiosk was eerst een Balie met daarachter verborgen producten. Inmiddels is het een kleine reissupermarkt. De omzet is met 50% gestegen.

De Methode bestaat uit 8 stappen. Deze worden geplaatst in een soort omgekeerd U proces (zie afbeelding). Bovendien worden ze langsgelopen in een deconstructie en een ontwerp fase. Hierdoor wordt de context geplaatst in een toekomstige situatie, zodat de ontwerper zich niet richt op de problemen van nu, maar op de wereld van morgen. Het gaat niet om het ontwerpen van een ding, maar om het ontwerpen van relaties.

1. Het beschrijven van het domein en de tijd waarin het ontwerp plaatsvindt (ook bv belangrijk in LFA)

2. Het beschrijven van de context. (Vergelijk ook hoe Muzus dit doet)

3. Het structureren van de context.

4. Het maken van een statement. Hier neemt de ontwerper zijn positie is. Wat gaat hij nu eigenlijk ontwerpen.

5. Het ontwerpen van de relatie tussen mens en ontwerpen.

6. Het vaststellen van de kwaliteiten die het product moet hebben.

7. Het opstellen van het concept.

8. Het eigenlijke ontwerpen en detailleren.

Het boek is een mix van essays, een praktische gids om dit proces te doorlopen en een dromerig gesprek over de waarden die er achter liggen en de kansen. Niet altijd even makkelijk of overzichtelijk, maar wel een boek dat je opzuigt. En dit gaat over veel meer dan producten. Met van Dijk en zijn partner Gijs Ockeloen hebben we bijvoorbeeld gewerkt aan een station als een Ster, met hele nieuwe relaties met het voor en natransport. Probeer jou opgave eens te zien als een reframing proces en zoek daar een facilitator bij.

Tenslotte nog een ander voorbeeld van een bevriende ontwerper die dit soort principes toepast. Onlangs was ik bij de lancering van de Sandwich Bike van Basten Leijh. Hij ontwiep al eerder een geweldige fiets met een stuurslot. Nu heeft hij gekozen voor een fiets als een Ikea kids, duurzame locale producten. Het gaat niet alleen meer om vervoer, maar om wat de fiets voor jou kan betekenen. Bovendien zet je hem zelf in elkaar, waardoor je de controle – een kernwaarde van de fietser – terugverovert.

Het boek is te koop in onze boekwinkel.