Agile in Pruisen; recensie Auftragstaktik

Het boek is te koop via onze managementboeklink

In Salerno vroeg een Amerikaanse kolonel eens aan een Duitse krijgsgevangene waarom als ze dan zo goed waren, ze toch de oorlog verloren. “Wel“, zei de luitenant. “Het was ongeveer zo: wij stonden met een geweer op een heuvel tegen een armada tanks. Wij schakelden steeds de tanks uit. Maar er kwamen steeds nieuwe tanks. En toen was de munitie op.”

Deze anekdote wordt door Brouwer verhaalt aan het einde van zijn boek “Autragstaktik en het Pruissische/Duitse leger 1850-1945”. De anekdote beschrijft treffend hoe de Amerikanen vaak slechts door numerieke meerderheid wonnen. We zijn al 200 pagina’s onderweg van de Ardennen tot aan Stalingrad.

Brouwer is duidelijk fan van het Autragstaktik-principe en beschrijft vol bewondering hoe het Duitse leger telkenmale de Amerikanen te slim af was. De zg. ‘Battlefield-performance’ was veel hoger. De Yankees bleven maar Topdown alles te willen reguleren (waardoor ze niet flexibel waren), en de Britten zaten nog teveel in een standenmaatschappij en waren gericht op de koloniale oorlogen in plaats van de mechanische oorlogsvoering die nu werd gevraagd.

Sanssoucci, Paleis van de Pruisische koningen, foto Wolfgang Staudt

De principes van Autragstaktik zijn kort samen te vatten

• Zorg voor centraal strategische doelen, maar geef commandanten veel vrijheid om het lokaal beslissingen te nemen.
• Hou in je opleiding hier rekening mee, zodat units volgens de zelfde uitgangspunten werken, en dus makkelijker samen te voegen zijn
• Laat de verschillende leger onderdelen lokaal samenwerken (In zg. ‘Kampfgruppe’)
• Val niet over de hele breedte aan, maar zorg voor een ‘Schwerpunkt’, waardoor je achter de linies van de vijand kan komen.
• Leer van elke veldslag, en de veranderende tactieken van de vijand, zodat je snel kan reageren. Duitse commandanten hadden elke avond radio contact.

Met een managementbril op ontdek je hier al snel de uitgangspunten van Agile-management. Flexibele teams die vanuit een aantal kaders zelf een sprintje maken, en snel doorleren. De Pruisische leiders deden deze principes op als reactie op de grote nederlagen tegen Napoleon. De Amerikanen komen als schokkend dom contrast uit dit boek.

Brouwer geeft een aantal keer aan hoe ironisch het is dat juist het Pruissische leger dit deed, terwijl dat juist een imago van ‘befehl ist befehl’ heeft’. Het lijkt wel zijn persoonlijke missie om dit imago recht te zetten. Wat ik jammer vindt is dat hij niet een doorkijkje gaf van het besturingssysteem van de Pruisische staat als geheel, waarover immers het beeld bestaat dat leger en staat één waren.

Maar het grootste bezwaar tegen dit boek is dat het gewoon 100 pagina’s te dik is. Voorbeeld na voorbeeld hamert Brouwer erin, terwijl de principes snel uit te leggen zijn. En sommige voorbeelden zijn meer een voorbeeld van goed leiderschap of goede beslissingen dan een perfecte illustratie van de autragstaktik. Het laatste hoofdstuk bestaan uit een analyse van de gevechten bij Overloon. Misschien was die alleen al genoeg geweest.

Er ligt dus een kans voor een auteur om uit deze bron te putten en het ultieme boek over de lessen over Agile in het leger neer te zetten. Immers, het Duitse leger was de Agile organisatie waarover het meeste bibliotheken zijn volgeschreven. Dat bleek al op die heuvel bij Salerno.

Het boek is te koop via onze managementboeklink