Wat is er zo bijzonder aan de Iowa caucus?

Het begint weer. Ik vind dit een van de mooiste tijden om te volgen. Ik word blij van een nieuw voetbal seizoen, van het begin van de tour, maar de strijd die me nog het meest fascineert, zijn de (voor) verkiezingen van de Amerikaanse president. Al weken volg ik de briljante site Fivethirtyeight (Naar het aantal kiesmannen, niet naar het radiostation), van übernerd Nate Silver, die elke peiling en ontwikkeling als tactische zet bekijkt. Op zijn site maakt het eigenlijk niet uit of het nu om honkbal gaat of om deze verkiezingen.

Photo credit: Phil Roeder / CC / Flickr

De eerste voorverkiezing is traditioneel in Iowa. Verslaggevers waren gisteren als aasgieren aan het wachten rond het kantoor van de lokale krant de Des Moines Register, waar de legendarisch opiniepeiler Ann Selzer met de laatste cijfers kwam. Des Moines is genoemd naar de rivier die er door heen stroomt, de rivier van de monniken. Een vooruitkijkende naamgever dacht misschien wel al aan het monnikenwerk dat de campagne teams daar doen.

Maar nu begint het dus echt. En meteen met het voor facilitators misschien wel meest interessante deel: de caucus. Want eigenlijk zijn er morgen 1700 strak gefaciliteerde meetings in gymzalen en theaters. Met een bijzondere vorm van besluitvorming. En ik ben benieuwd of iemand van jullie die wel eens toepast. Het is een vorm die vermoedelijk terugvoert op de geschiedenis van de Indiaanse stammen uit Iowa en omstreken. Het wordt zou uit het Algonkisch komen.

In bovenstaand filmpje wordt met Lego uitgelegd hoe het eigenlijk werkt bij de democraten (bij de republikeinen is het meer een traditionele voorverkiezing). Groepen proberen elkaar een half uur te overtuigen vanuit hun eigen hoekje. Na een half uur worden de koppen geteld. Als een kandidaat onder de 15% stemmen heeft, valt hij af. Hierna begint het overtuigen van degenen die nu kandidaatloos zijn en diegene die nog geen voorkeur hadden om zich aan te sluiten. Dit kan een aantal rondes doorgaan, totdat iedereen een plek heeft gevonden. Dat is dan vervolgens de uitslag. Deze wordt vervolgens naar Des Moines gestuurd en al die lokale bijeenkomsten samen vormen de uitslag.

Op die manier wordt het locale debat meegenomen in het grote debat, een kenmerk van de Amerikaanse democratie (als federale staat). Ook wordt het veld scherper: kandidaten die veel onder die 15% komen, zullen snel uit de race stappen. Iowa heeft maar een paar kiesmannen, maar door de plek op de kalender, en de vorm heeft de caucus toch veel invloed. Ook niet altijd: Sanders wint misschien morgen, maar Clinton zal zich dan niet zo druk maken. De staten die volgen, kennen veel meer Clintonstemmers.

Ik geniet van het spel, en natuurlijk ook van alle statistieken en processen. Ik heb het wel eens als werkvorm ingezet, over bijvoorbeeld vier alternatieve plannen. Maar het risico is natuurlijk wel, dat dat ene briljante plan, snel afvalt, als het onder de grens valt. Wat denken jullie?