Lessen van de Paus: 15 vragen voor het management

Sinds Franciscus vorig jaar paus werd is er nogal wat veranderd in het Vaticaan. En op deze Tweede Kerstdag wilde ik met jullie kijken naar een toespraak die hij vorige week uitsprak.

In deze toespraak beschrijft hij 15 ziekten van het Vaticaan. Het grappige is, zoals La Repubblica constateerde, dat deze 15 ziekten eigenlijk voor elk managementteam kunnen gelden. Elk MT zou ze als toetsten kunnen gebruiken of ze op de goede wegzaten.

Laten we eens inzoomen op de 15 ziekten.
(De vertaling is van Katholiek.nl)

1) Het gevoel onsterfelijk, immuun en onmisbaar te zijn. “Een Curie die zich niet laat bekritiseren, die zich niet laat bijsturen en die zich niet probeert om zichzelf te verbeteren, is een ziek lichaam.”

Dit is iets dat je in vele instituten ziet.. Een taskforce of samenwerkingsverband is vaak meer bezig met zijn overleven dan waarvoor zij op aarde is..

2) Te hard werken. “Rust voor degenen hun werk hebben gedaan is noodzakelijk en moet serieus worden genomen.”

Maar werken we aan de goede dingen

3) Geestelijk en mentaal hard zijn. “Het is gevaarlijk om de menselijke gevoeligheid te verliezen dat je laat huilen met hen die huilen, en meevieren met zij die vreugdevol zijn.”

Een reorganisatie die we in een workshop plannen, welk gevolg heeft die eigenlijk?

4) Te veel plannen. “Een goede voorbereiding is noodzakelijk, maar probeer niet in de verleiding te komen om de vrijheid van de Heilige Geest te beperken. Hij is groter en ruimer dan een mens kan plannen.”

Alles wordt dichtgetimmerd in plannen van aanpak en managementcontracten

5) Werken zonder coördinatie. Dat is als een orkest dat geluid produceert. “Als de voet de hand vertelt ‘Ik heb je niet nodig’ of de hand het hoofd vertelt ‘Ik ben verantwoordelijk’.

Grote organisaties zijn vaak een collectie zelfstandige professionals die hun eigen ding doen

6) Lijden aan spirituele Alzheimer. “We zien het bij mensen die de ontmoeting met de Heer hebben verloren. En bij degenen die zich volledig verlaten op het hier en nu, hun passies, hun grillen en manieren. We zien het bij hen die muren om zichzelf hebben gebouwd en slaaf zijn aan de afgoden die ze hun eigen handen hebben gemaakt.”

Weten we nog wat het gezamenlijk doel is? Waarom doen we de dingen die we doen

7) Rivaliseren of opscheppen. “Als iemands uiterlijk, de kleur van iemands kazuifel of een eretitel uitgroeit tot de belangrijkste doelstelling van het leven.”

Carrièremakers genoeg… ook buiten de curie.

8) Lijden aan existentiële schizofrenie. “Het is de ziekte van degenen die een dubbel leven hebben, vrucht van de hypocrisie die zo typisch is voor middelmatige en toenemende spirituele leegte. Het is een ziekte die vaak van invloed is op hen die zich beperken zich tot bureaucratisch werk en contact verliezen met de werkelijkheid en concrete situaties van mensen.”

Zetten we stempels of is proberen we echt ons doel te halen

9) Het plegen van een terrorisme aan roddels. “Het is de ziekte van laffe mensen die niet de moed hebben om met mensen rechtstreeks te praten en in plaats daarvan konkelen achter de rug van hen om.”

Roddel en achterklap hebben natuurlijk een ongelooflijke invloed op de groepsdynamica.

10) Het verheerlijken van de eigen bazen. “Het is de ziekte van degenen die hun superieuren het hof maken, in de hoop op hun welwillendheid. Ze zijn het slachtoffer van carrièriedrift en opportunisme, ze eren mensen die God niet zijn.”

Misplaatste loyaliteit

11) Onverschilligheid naar anderen tonen. “Als je het plezierig vindt om een ander te zien vallen, uit jaloezie of sluwheid, in plaats van hem te helpen of aan te moedigen.”

Machiavellisme

12) Het hebben van een begrafenisgezicht. “Theatrale ernst en steriel pessimisme zijn vaak symptomen van angst en onzekerheid. De apostel moet beleefd, sereen, enthousiast en gelukkig zijn en vreugde doorgeven waar hij ook gaat.”

Vier je successen!

13) Steeds meer willen. “Als een apostel probeert zijn existentiële leegte in zijn hart te vullen door steeds meer materiële goederen te willen. Niet omdat hij ze nodig heeft, maar omdat hij zich dan zekerder voelt.”

Hebberigheid

14) Het vormen van ‘gesloten kringen’ die sterker willen zijn dan het geheel. “Deze ziekte begint altijd met goede bedoelingen maar, na verloop van tijd, het verkankert haar leden en de harmonie van het lichaam. Het heeft zo veel slechte invloed – lees: schandalen – op onze jongere broeders.”

Niet verder kijken dan je afdeling

15) Verlangen naar wereldijke winst en pronken. “Het is de ziekte van degenen die onverzadigbaar proberen hun macht te vergroten door zich beter voor te doen dan anderen en anderen in diskrediet te brengen, zelfs via kranten en tijdschriften.”

Zichzelf te belangrijk vinden…

Ik zie tal van werkvormen voor me… Van een confronterende opening aan het begin, waar een spreker deze lessen opdracht, tot een “check-biecht” bij het opstellen van een reorganisatie plan… Eigenlijk zou ik best wel eens in het Vaticaan willen faciliteren als ik dit zo lees.

Als de paus maar niet na deze dappere knuppel in het hoenderhok tenminste niks in zijn soep gegooid krijgt van een bedreigde kardinaal…