Een reisgids zonder kaart; Recensie Building Tribes

Toen ik in 2006 in Yogyakarta was, sprak ik daar naast het paleis van de Sultan een vrouw. Hoewel ik inmiddels aardig kon onderhandelen in het Bahasa, sprak deze vrouw Nederlands. En daardoor voelde ik een verbinding met haar, toen ze verhalen vertelde over haar stad en haar leven. En snapte ineens iets meer van Java.

Zo voelde Danielle Braun ook een verbinding met de kleindochter van koning van Toba Batak, berucht voor zijn koppensnellers. Uit de verhalen die deze mevrouw Tobing vertelde over haar zaak, trok Danielle een aantal conclusies over de klant, over strijd, over omzet.

Het boek ‘Building Tribes’ staat vol met dit soort verhalen. Braun en Jitske Kramer verzorgden eerder het geweldige boek “Corporate Tribes“, dat als een boek vol reisverhalen las, maar ondertussen je liet reflecteren op de toepassing in de dagelijkse praktijk.

Braun en Kramer zijn nu dus terug met dit boek. Het is wederom rijk uitgevoerd, en biedt bijzondere verhalen. Het is dit keer meer een reisgids, dan een reisverhaal. Het boek doet  je daadwerkelijk een aantal methodes aan de hand.

Centraal staan hierin Kampvuurgesprekken. Na een theoretisch eerste deel dat onder meer hun vorige boek samenvat, is er een praktisch tweede deel. In dit tweede deel is er steeds een Thema (bv Afscheid), geïllustreerd met een antropologische case studie. Hieruit trekken de dames een aantal lessen, en vervolgens laten ze een manier zien om dat daadwerkelijk toe te passen om het kampvuur. Zij putten hiervoor uit hun onderzoek en uit eerder werk, bijvoorbeeld Kramer’s boek over Deep Democracy

Soms zijn die case studies hilarisch. Zo beschrijft Kramer hoe ze met zichzelf ging trouwen, om de rite van het huwelijk beter te snappen. Als facilitator heb ik mezelf ooit laten benoemen als dominee in de United Life Church. Hierdoor mag ik nu huwelijken sluiten in de VS, wat me ook een nieuw perspectief op dit fenomeen heeft gegeven. Ik waardeer dit soort onderzoek dus wel.

In zijn klassieke “Images of Organisation” uit 1986 beschrijft Gareth Morgan organisaties in 8 verschillende metaforen. Zo spreekt hij onder andere van Machines, van Culturen, van Stromen en hersenen. Hij waarschuwt in zijn voorwoord om teveel in één metafoor te blijven hangen. Immers, als je een hamer hebt, lijkt alles ineens een spijker.

Braun en Kramer trappen af en toe in deze valkuil. Door alles steeds als een product van cultuur te zien, missen ze andere processen in organisaties. Bovendien benadrukken ze continu het positieve en het waardevolle van elke cultuur. Maar voor elke wijze Chief in een Afrikaans dorp, is er ook een Jacob Zuma. Zuma, die juist die macht en zijn kennis van de cultuur misbruikt om zich te verrijken.

Daarnaast heeft dit boek de pretentie om een reisgids te zijn. Een Lonely Planet staat echter vol met kaartjes. Niet dat ik denk, dat alle lessen makkelijk te vangen zijn in een schema, maar dit boek zou zeker kaarten kunnen gebruiken. De structuur zou verbeteren. Dan bedoel ik niet een wereldkaart met alle verhalen netjes geplot op de wereld, maar een kaart zoals de Atlas van de Belevingswereld die biedt. Hierin worden concepten met elkaar in verband gebracht door cartografie.

Afbeelding (c) Atlasvan de Belevingswereld

Het zou immers mooi zijn, als het verband tussen de lessen en de verhalen grafisch duidelijk konden worden gemaakt, zodat je rond dat kampvuur een goed gesprek over de route kan voeren. Mocht het boek net zo een succes worden als zijn voorganger, dan hoop ik dat de uitgever er nog een kaart bij maakt. Want dan kunnen we pas echt op reis.

Want op reis gaan met Braun en Kramer is heerlijk. Juist omdat ze het persoonlijke niet schuwen – ze gebruiken zelfs het einde van hun eigen samenwerking als casus’, ben je waar zij zijn. Zo was ik met Braun en Kramer in een Voodootempel, en zat ik in een souk is Isfahan. Beelden die ik nu kan gebruiken, als ik het heb over verkooptechnieken en viral change.

Het boek is te koop via onze Managementboeklink